NUTTIGE ORGANISATIES VOOR DIALECTLIEFHEBBERS

Variaties vzw:

koepelorganisatie voor dialecten en oraal erfgoed in Vlaanderen

Variaties vzw overkoepelt de lokale en regionale dialectverenigingen

in Vlaanderen en Brussel en brengt ze met elkaar
in contact. Variaties vzw verzamelt en ontsluit publicaties en
bronnenmateriaal en probeert dialecten positief onder de
aandacht van het grote publiek te brengen. Bovendien coördineert
en ondersteunt de organisatie de vrijwilligerswerking rond
dialecten in Vlaanderen. Op variaties.be lees je meer over
hun projecten, zoals hetjongerentaalproject over voeding of
YouTube-filmpjes over ambachten en zeevisserij.
variaties.be


Stichting Nederlandse Dialecten {SND)

De Stichting Nederlandse Dialecten is een overlegorgaan voor
streektaalbeleid, met daarin beleidsmakers en taalwetenschappers.
Instituten of organisaties die professioneel met dialect
bezig zijn in Vlaanderen of Nederland, kunnen een bestuurslid
afvaardigen in deze stichting. De SND organiseert populariserendwetenschappelijke
en culturele evenementen, zoals
dialectendagen en de jaarlijkse Streektaalconferentie. Ze verstrekt
net als Variaties vzw online en via publicaties informatie over de
dialecten die in het Nederlandse taalgebied worden gesproken.
nederlandsedialecten.org


Instituut voor de Nederlandse Taal

Het Instituut voor de Nederlandse Taal is een wetenschappelijk
instituut in Leiden dat alle aspecten van de Nederlandse taal
door de eeuwen heen bestudeert, waaronder de woordenschat,
grammatica en taalvariatie. Bij het instituut zijn niet alleen de
belangrijkste woordenboeken voor het Nederlands ondergebracht,
zoals het Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT), maar
ook de Databank van de Zuidelijk-Nederlandse dialecten en de
Etymologiebank.
ivdnt.org


Meertens Instituut

Voor de dialecten in Vlaanderen kun je ook terecht bij het
Nederlandse Meertens Instituut. Het instituut bestudeert
en documenteert de Nederlandse taal en cultuur en stuurt
vragenlijsten uit die ook door Belgische deelnemers worden
ingevuld. De lijsten zijn te vinden in de vragenlijsten bank. In de
toekomst zullen ook de antwoorden beschikbaar gesteld worden.
De Kaartenbankvan het Meertens Instituut bevat kaarten met
dialectgegevens van het hele Nederlandse taalgebied.
meertens.knaw.nl.


Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie (KCTD)

De Koninklijke Commissie voor Toponymie en Dialectologie is een
wetenschappelijke vereniging van taalkundigen die onderzoek
doen naar dialectologie en naamkunde, zowel in Vlaanderen als
Wallonië. De Commissie publiceert geregeld wetenschappelijke
studies over beide disciplines en geeft advies aan de overheid over
bijvoorbeeld (nieuwe) gemeentenamen.
toponymie-dialectologie.be/de-commissie.

Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde (KANTL)

De Koninklijke Academie voor Nederlandse taal- en letterkunde,
gevestigd in Gent, bestaat al sinds 1886. Het genootschap houdt
zich bezig met de studie en de bevordering van de Nederlandse
taal- en letterkunde. De KANTL bezit de schriftjes die door Pieter
Willems werden uitgestuurd naar dialectsprekers in Vlaanderen.
Enkele jaren geleden zijn die gedigitaliseerd.
kantl.be en bouwstoffen.kantl.be


De vakgroepen Nederlands van de verschillende universiteiten

Aan de verschillende vakgroepen Taalkunde van de Belgische
universiteiten wordt aandacht besteed aan taalvariatie in het
algemeen en dialecten in het bijzonder.


De Nederlandse Taalunie

De Taalunie is een officiële organisatie die beleid ontwikkelt
en stimuleert voor het Nederlands in Nederland, Vlaanderen
en Suriname, en die het Nederlands in de wereld ondersteunt.
De Taalunie heeft niet alleen aandacht voor de standaardtaal,
maar ook voor de vele andere verschijningsvormen van het
Nederlands. In 2019 publiceerde de organisatie een rapport
Visie op taalvariatie en taalvariatiebeleid. Zij ondersteunt ook
dialectologische projecten, zoals de streektaalconferentie of
projecten over duurzame infrastructuur voor dialecten.
taalunie.org


Onze Taal

Ook Onze Taal, een vereniging voor taalliefhebbers, besteedt
aandacht aan dialect. ze geven de gratis e-mailnieuwsbrief
Taalpost uit, met veel taalnieuws, uitleg bij onder andere
dialectwoorden, tips en oproepen. Onze Taal is vooral bekend
vanwege zijn populairwetenschappelijke tijdschrift met dezelfde
naam, met daarin toegankelijke artikelen over de vele aspecten
van de Nederlandse taal.
onzetaal.nl


Heemkundige kringen

Heel veel heemkundige kringen doen iets met het dialect van
hun streek. Dialectwoordenboeken zijn daarom vaak het werk
van heemkundige verenigingen. In hun tijdschriften vind je wel
eens artikelen over dialectwoorden of woordenlijstjes. Zij worden
overkoepeld door de Vlaamse organisatie voor erfgoed, Histories.
Dat is de voortzetting van onder andere Heemkunde Vlaanderen
en Familiekunde Vlaanderen. Histories ondersteunt personen
en organisaties die zich bezighouden met heemkunde of lokaal
erfgoed.
historiesvzw.be


Erfgoedcellen

Erfgoedcellen spannen zich op verschillende manieren in voor het
cultureel erfgoed in een regio of stad. Ze maken het lokaal erfgoed
bekend bij het publiek en ondersteunen mensen en organisaties
die zelf met lokaal erfgoed aan de slag willen. Ook erfgoedcellen
zijn geïnteresseerd in dialecten. Ze organiseren bijvoorbeeld
een dialectmaand met allerlei dialectevenementen, betrekken
jongeren bij hun dialectwerking en zetten projecten op.
www.erfgoedcellen.be